ਪਹਿਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਵਿਚਕਾਰ, ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਲੋਚ ਬਾਗ਼ੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਤੇ ਵੱਡੇ ਹਮਲੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਸੂਬਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਗੋਂ ਖਣਿਜ, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦੇ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੂੰਜੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਹੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਭਾਰੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ
ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸੂਬਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਖਣਿਜ, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਇਕੱਲਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਲਗਭਗ 44% ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਥਿਕ ਝਟਕਾ ਲੱਗੇਗਾ ਸਗੋਂ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਵੀ ਇਸਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ
ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 59 ਬਿਲੀਅਨ ਟਨ ਖਣਿਜ ਭੰਡਾਰ ਹਨ।
ਰੇਕੋ ਡਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਅਣਵਰਤੇ ਸੋਨੇ-ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਹਨ।
ਇੱਥੇ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਮੁੱਲ ਦੇ 60 ਮਿਲੀਅਨ ਔਂਸ ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਤਾਂਬਾ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਫਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ
ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਫਲਾਂ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ 90% ਚੈਰੀਆਂ, ਅੰਗੂਰ ਅਤੇ ਬਦਾਮ ਇੱਥੇ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
70% ਖਜੂਰ ਇੱਥੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਇਕੱਲੇ ਮਕਰਾਨ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 4.25 ਲੱਖ ਟਨ ਖਜੂਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
60% ਖੁਰਮਾਨੀ, ਆੜੂ ਅਤੇ ਅਨਾਰ ਅਤੇ 34% ਸੇਬ ਵੀ ਇੱਥੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸੰਭਾਵਨਾ
ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੇਹਰਗੜ੍ਹ, ਜ਼ਿਆਰਤ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਜੂਨੀਪਰ ਜੰਗਲ ਵਰਗੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੂਬਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਖੰਭ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਤਿੰਨ ਮੋਰਚਿਆਂ 'ਤੇ ਸੰਕਟ
ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਵਧਦਾ ਫੌਜੀ ਤਣਾਅ
ਬਲੋਚ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹਮਲਾ
CPEC ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਚਿੰਤਾ
ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰਤਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਕੂਟਨੀਤੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸੂਬਾ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਊਰਜਾ, ਖਣਿਜ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਮੋਰਚਿਆਂ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।