ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਇਜ਼ੂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ 'ਚ ਆਏ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ 'ਚ ਨਵੀਂ ਰਫਤਾਰ ਆਈ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 25-26 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਮਾਲਦੀਵ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੋ ਪੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ 'ਮੁਕੰਮਲ ਮੋੜ' ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਇਜ਼ੂ ਨਾਲ ਵਿਅਪਕ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉਤਪਾਦਕ ਗੱਲਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਤਾਕਤ ਦੇਣਗੀਆਂ। ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ 60ਵੇਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਉਤਸਵ 'ਚ ਮੋਦੀ ਮਹਿਮਾਨ-ਏ-ਖ਼ਾਸ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।
ਮਾਲਦੀਵ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 'ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਹਾਲਾਤਾਂ 'ਚ ਪਹਿਲਾ ਮਦਦਗਾਰ' ਮੰਨਦਿਆਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ 2024 'ਚ ਬਣੀ 'ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ' ਤਹਿਤ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਮਿਲੀ।
ਨਿਕਲੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਤੀਜੇ
* ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਮਾਲਦੀਵ ਨੂੰ ₹4,850 ਕਰੋੜ ਦੀ ਨਵੀਂ Line of Credit ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
* ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਦੀ ਰਿਕਵਰੀ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
* Free Trade Agreement ਦੀਆਂ ਗੱਲਬਾਤਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ।
* ਸਮਾਜਿਕ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਛੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਜਾਂ ਹਵਾਲੇ।
* 8 ਸਮਝੌਤੇ—ਮੱਛੀਬਾਜ਼ੀ, ਫਾਰਮਾ, ਡਿਜੀਟਲ ਹੱਲ, ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਸਣੇ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਸਹਿਯੋਗ।
* ਭਾਰਤ-ਮਾਲਦੀਵ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ 60 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਡਾਕ-ਟਿਕਟ ਜਾਰੀ।
ਰਣਨੀਤਿਕ ਅਰਥ
ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਾਲਦੀਵ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਹਾਲ ਕਰਕੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ 'ਚ ਆਪਣੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਭੂਮਿਕਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ, ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਤਾਲਮੇਲ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਜਾਰੀ ਹਨ।
ਨਤੀਜਾ:
ਮੋਦੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨਿਰਵਿਘਨ ਅਤੇ ਤਿਆਰੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਰਹੀ। ਹੁਣ ਦੱਖਣੀ ਬਲਾਕ (South Block) ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ 'ਤੇ ਹੋਰ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਗੰਭੀਰ ਰਣਨੀਤਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਸੰਵਿਦਨਸ਼ੀਲ ਡਿਪਲੋਮੇਸੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ 'ਇੰਡੀਆ ਆਉਟ' ਵਾਲੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਵੀ 'ਇੰਡੀਆ ਇਨ' ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।